Flor de Mata
Waar we ook komen, de mensen waarderen Brazilië enorm als het gaat om de schoonheid van de natuur. Hoe vaak ik al gehoord heb dat er prachtige watervallen zijn valt niet meer op 4 handen te tellen. “Je moet ze echt bezoeken”. En de natuur ís ook indrukwekkend.
Achter Rio ligt een enorme jungle met kleine aapjes –Mico’s- en vóór Rio, een paar kilometer verder, een wit strand. De voor ons exotische bloemen groeien in de steegjes en perkjes van São Paulo. In Belo Horizonte heb ik mijn eerste ontmoeting met een kolibrie. Een minuscule blauwzwarte vogel die in razend tempo bloemen leegzuigt. In het dorpje Fidalgo in de provincie Minas Gerais zie ik een ratelslang die onverschrokken sist naar de auto waar ik gelukkig in zit. In Ciera de Cipo gebeurt het dan eindelijk. Ik sta op en duik meteen in een meertje dat gecreëerd wordt door een gigantische waterval. Grote blauwe vlinders vliegen tijdens het zwemmen boven mijn hoofd.
Op het paradijselijke Praia de Sono-strand ontmoeten we een Braziliaans koppel dat vakantie aan het vieren Is. Ze wonen iets boven de stad Sao Paulo en houden van het rustige leven en de natuur. “Rio de Janeiro willen we liever niet bezoeken”, zegt de vrouw en haar vriend stemt in, “te veel geweld en criminaliteit”. Met glinsterende ogen vertelt hij dat ze graag naar de Amazone willen, de jungle in, die natuur zien. “Helaas is het te duur voor ons, maar ooit zullen we het meemaken”. Dat het regenwoud en alles wat erbij hoort belangrijk is voor bepaalde groepen Brazilianen laten de inheemse groepen zien met hun protesten tegen geplande hydro-elektrische dammen.
Sinds 1989 zijn die protesten al aan de gang waar de eerder genoemde film-skills van de Kayapo ook voor gebruikt zijn om aandacht mee te winnen. Twee dammen zijn inmiddels gebouwd en dat is de vele inheemse groepen niet ten goede gekomen. Aan de andere kant zorgen de dammen ervoor dat veel van de gebruikte energie in Brazilië door stromend water gegenereerd wordt. Helaas is er daarbij te veel van de “longen van de wereld” vernietigd en is in 2018 aangekondigd dat de andere geplande dammen niet meer gebouwd zullen worden. Een hiep-hiep-hoera! voor het Regenwoud en al zijn inwoners. De bloem van alle bossen blijft intact.
En toen kwam Bolsonaro die van alles beloofde voor de economie, wat slecht uitpakt voor het Amazone-gebied. Daar kun je namelijk ook goed soja-plantages aanleggen, veehouderijen beginnen en mijnbouw plegen. Het is helaas precies het stuk bos dat wij allemaal nodig hebben als omgekeerde longen die CO2 omzetten in O.
Een brutale en in zekere zin uitdagende redenering die wat onderzoek vergt, hanteert Silas Malafaia, een vriend van Bolsonaro, waarbij hij claimt dat ontwikkelde landen hun eigen bossen hebben omgekapt en nu verwachten dat Brazilië het niet doet. Als ze niet willen dat de Amazone gebruikt wordt voor economie, dan moet daarvoor betaald worden.
De prachtige natuur gaat, als de plannen van de president worden doorgezet, voor letterlijk hete vuren staan. Deze plannen staan haaks op de verlangens van de Brazilianen waarmee ik gesproken heb. Nu begin ik ook beter te begrijpen waarom zoveel Brazilianen mij vertellen dat ze geen nieuws meer kijken. “Te veel slechte dingen, te veel narigheid”. Ik zou er ook wakker van liggen. Je ontkomt er in dit land ook niet zo goed aan. Als het regent dan komt het niet druppelen maar storten. Als de zon er is, is het meteen goed heet. Tijd betekent hetzelfde als weer in het Portuguese ‘tempo’. De twee lijken in de taal sterk met elkaar verbonden te zijn en ik hoop dat ze dat ook in het echte leven zijn.